زهرا در راه حمایت از مولایش بارها کتک خورد و بالاخره در همین راه شربت شهادت نوشید.

روزی «ابن لبید» حضرت زهرا علیهاالسلام را دید که بر مزار شهدای احد به سوگ نشسته و اشک می‌ریزد پرسید: آیا رسول خدا، پیش از وفات، درباره امام علی‌(علیه‌السلام) مطلبی گفته است؟

حضرت فرمود: شگفتا، آیا حادثه عظیم غدیر خم را از یاد برده‌اید؟

ابن لبید گفت: مرا با خبر سازید.

حضرت فرمود: خدا را گواه می‌گیرم، از رسول خدا شنیدم که می‌فرمود: علی بهترین کسی است که او را جانشین خود قرار می‌دهم، علی امام و خلیفه بعد از من است و دو فرزندم حسن و حسین و نه نفر از فرزندان حسین، پیشوایانی پاک و امامانی نیک شمرده می‌شوند. اگر از آنان فرمان برید شما را هدایت می‌کنند و اگر مخالفت کنید تا روز قیامت جدایی و اختلاف بر شما چیره می‌شود.

آری، کتاب‌های اهل سنت آکنده از روایاتی در باره حضرت زهرا است، روایاتی که دخت رسول خدا در آنها از ولایت علی و فضایل او پرده برداشته و حقایق را بر همگان روشن ساخته است . (6)

زهد و ساده زیستی

آن‌گاه که روح، رو به سوی کمالات داشته باشد و قرب الهی را هدف خویش بداند، مادیات را جز وسیله تلقی نمی‌کند. زاهد، سرای تاریک طبیعت را حقیر‌تر از آن می‌داند که بدان دل بندد. وقتی پیامبر به یاری وحی از وضعیت دوزخ آگاهی یافت، در اندوه فراوان فرو رفت. سلمان نزد فاطمه علیها‌السلام شتافت تا از او بخواهد به دیدن پیامبر رفته وی را از اندوه بیرون آورد. می‌گوید هنگامی که به منزل حضرت زهرا رسیدم؛ فاطمه را با لباسی پشمین که دوازده جای آن با لیف خرما وصله شده بود! دیدم، چون وضع پیامبر را برای فاطمه تشریح کردم فاطمه از جا برخاست، همان عبای وصله‌دار را بر خود پیچید.

با خود گفتم دریغا، دختران کسری و قیصر ابریشم و حریر می‌پوشند و دختر محمد عبای پشمین با دوازده وصله از لیف خرما! فاطمه بر پدر وارد شد و پس از سلام گفت: پدر جان، سلمان از لباس من در تعجب فرو رفته، در حالی که به خدایی که تو را به حق برانگیخت سوگند که پنج سال است که من و علی جز پوست گوسفندی که روزها علوفه‌دان شتر و شب‌ها بستر ما می‌باشد و بالشی که پوست آکنده از لیف خرماست، از لوازم و اثاث زندگی، هیچ نداریم.

پدر، مقام و عظمت روحی دخت خویش را برایم بر گفت و فرمود: ای سلمان! دخترم در گروه پیشگامان به سوی خداست. (7)

انتخاب همسر

زهرا در حالی ازدواج با علی را پذیرفت که وی از نظر مالی در تنگدستی به سر می‌برد ولی تقوا و ایمان، حکمت و دانش، شجاعت و ایثار و هزاران فضلیت دیگر در او موج می‌زد.

زهرا در حالی با علی پیمان زناشویی بست که قبل از او ثروتمندانی همچون عبدالرحمان عوف و عثمان بن عفان به خواستگاریش شتافته بودند. عبدالرحمان گفته بود: من صد شتر گران قیمت و ده هزار دینار طلا مهریه می‌دهم، این سخن رسول خدا را خشمگین ساخت و به او فرمود: می‌خواهی با پول‌هایت مرا فریب دهی؟! (8)

ایثار و گذشت

پس از اقامه نماز جماعت، پیامبر خدا از حال پیرمردی که لباس‌های کهنه به تن داشت جویا شد. او گفت: گرسنه‌ام، غذایم ده؛ برهنه‌ام؛ مرا بپوشان؛ فقیرم، به من کمک مالی کن. پیامبر رحمت به بلال فرمود: او را به منزل فاطمه‌ام راهنمایی کن.

پیرمرد همان خواسته‌ها را از فاطمه طلب کرد، فاطمه که مانند شوهر و پدرش سه روز می‌شد که غذا نخورده بود، پوست گوسفندی را که حسن و حسین روی آن می‌خوابیدند، به وی داد. پیرمرد گفت: چگونه درد گرسنگی خویش را با آن درمان کنم؟ فاطمه گردنبندش را در آورد و تقدیم به وی کرد و فرمود: امید آن که خداوند بجای آن چیزی بهتر از آن به تو دهد.

پیرمرد به مسجد آمد و ماجرا را برای پیامیر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) بیان کرد. اشک شوق در چشمان رسول خدا حلقه زد. عمار برخاست و با اجازه رسول خدا آن را خرید. پیرمرد گفت؛ در  برابر آن نان و گوشتی می‌‌خواهم تا گرسنگی‌ام بر طرف شود، ردایی یمانی که مرا بپوشاند و پولی که با آن به خانواده‌ام  برسم. عمار بیشتر از آنچه خواسته بود به وی داد. آن گاه پیامیر خدا رو به پیرمرد کرد و فرمود: آیا سیر شدی و پوشانیده گشتی؟ گفت: آری، پدر و مادرم به فدای تو، رسول خدا فرمود: اینک برای فاطمه به خاطر احسانش دعا کن.

 آن‌گاه پیامبر خدا رو به اصحاب کرد و برای آنها از فضائل و کمالات فاطمه سخن گفت:

عمار برخاست و گردنبند حضرت زهرا را با مشک خوشبو ساخت و در پارچه‌ای یمانی پیچید و به غلامش داد و گفت: ای رسول خدا این غلام و گردنبند هدیه‌ای است از من به شما.

پیامبر (پذیرفت و) به غلام  فرمود: نزد فاطمه برو و گردنبند را به او ده، تو نیز از آن او هستی.

(غلام به محضر فاطمه شرفیاب شد) حضرت زهرا گردنبند را گرفت و غلام را نیز در راه خدا آزاد کرد.(9)

آری آن گردنبند با برکت گرسنه‌ای را سیر کرد. برهنه‌ای را پوشانید، فقیری را بی‌نیاز نمود و بنده‌ای را آزاد ساخت و بالاخره نزد صاحبش برگشت.

داستان ایثار زهرا و علی و دو فرزند معصومشان (حسن و حسین) علیهم ‌السلام که سه شب متوالی افطاری خویش را به مسکین و یتیم و اسیر بخشیدند و در ‌شأن آنان سوره «هل آتی» نازل شد. و ماجرای پیراهن شب عروسی که حضرت زهرا آن را به زنی مستمند بخشید و ... همه گوشه‌ای از ایثارگری‌های آن بانوی با عظمت است.

امام حسن علیه‌السلام فرمود: مادرم در یک شب جمعه در محراب عبادتش، عبادت می‌کرد. شنیدم که برای مردان و زنان مومن دعا می‌کند و آنها را یکی یکی نام می‌برد ولی برای خود هیچ چیز از خدا نمی‌خواهد. گفتم: مادرم چرا برای خودت دعا نمی‌کنی؟ فرمود: فرزندم! اول همسایه، سپس اهل خانه «الجار ثم الدار.»(10)

تجلیل از شهدا

زهرای داغدار، بر سر مزار شهدای احد به ویژه عموی پدرش، حضرت حمزه می‌آمد و گوهر اشک خویش را تقدیم می‌کرد و با بزرگداشت نام و یاد شهدا به همگان اعلام می‌کرد که با عافیت‌طلبی، سرپییچی از انجام دادن تکالیف و دور نگه داشتن خویش از آتش حادثه نمی‌توان اسلام را حفظ کرد. باید چون این شهیدان به معرکه پا نهاد و با خدا معامله کرد. زهرای صبور و تنها می‌خواست با اشک خویش غربت اسلام را فریاد کند و بگوید: ای گروه غفلت زده، بیدار شوید که ارزش‌های شما را تباه و فرهنگ خویش را حاکم ساختند. می‌خواست بگوید: نگذارید اسلام به دست نااهلان و نامحرمان افتد.

                                                                                                                              "سیدعلیرضا جعفری"

پانوشت‌ها:

1- بحارالانوار، ج 43، ص 84

2- علل‌ الشرائع، ج 1، ص 215

3- امالی صدوق، ص 100

4- صحیفه نور، ج 4، ص 192

5- صحیفه نور، ج 4، ص 232

6- الغدیر، ج 1، ص 197 و ج 2، ص 318

7- بحارالانوار، ج 43، ص 87

8- العوالم، ج 11، ص 292

9- بحارالانوار، ج 43، ص 56

10- بحارالانوار، ج 43، ص 81